پرسش :

اعتقاد به موعود در ادیان چگونه مطرح شده است؟ معنای انتظار ظهور چیست؟


پاسخ :

اعتقاد به موعود در ادیان

در کتاب‌های مهم اعتقادی و حتی در کتاب‌های مذاهب غیراسلامی، از جمله منابع آئین بودا و یهود، این نکته بیان شده است که در آینده باید نجات دهند‌ای دنیا را نجات دهد. آری؛ دنیا مریض است. آیا می‌توانیم با اطمینان بگوییم که اگر در جامعه‌ای تحصیلات اگر رشد می‌کند، کمالات این هم پیشرفت خواهد کرد؟

در پاسخ باید گفت بدون شک رشد علمی جامعه نشانگر کمال انسانی آن نخواهد بود.

دنیا در جهل و تاریکی می‌سوزد. همه‌ی دین‌ها معتقدند باید نجات دهنده‌ای برای گسترش عدالت بیاید. به همین جهت در زیارت امام زمان (عجّل الله تعالی فرجه الشریف) این گونه می‌گوییم: «السَّلَامُ عَلَی مَهدی الامَم»؛(1) «سلام بر تو ای امامی که هدایتگر همه امت‌ها هستی»؛ نه فقط مسلمان‌ها بلکه همه‌ی امت‌ها؛ البته در ادیان مختلف نامی از آن حضرت برده نشده است؛ ولی همه‌ی آن‌ها می‌گویند: باید نجات دهنده‌ای ظهور کند و برای نجات انسان‌ها قیام نماید.

درباره امام زمان (عجّل الله تعالی فرجه الشریف) حتی قبل از تولد او کتاب‌های زیادی نوشته شده و مسأله ولادت و امامت او در آنها مطرح شده است.
 

معنای انتظار ظهور

انتظار دو معنا دارد: مثبت و منفی.

معنای مثبت انتظار آن است که نظام‌های بشری را نپذیریم. چون نظام‌ها، سران و قوانین آن‌ها برخاسته از هوس، با تکیه بر ظلم، قوانین سست و ناقص می‌باشد.

انتظار مثبت، یعنی منتظر رهبری بی‌نقص و کامل بودن؛ منتظر قانون صد در صد سالم و جامع بودن؛ منتظر نظام عدل بودن؛ منتظر اخلاص، رشد، تکامل، ترقی، بصیرت، احقاق حق، محو باطل، و... بودن.

اما انتظار منفی، یعنی در برابر هر ضعف، عیب و ستمی سکوت کنیم تا خود حضرت مهدی (عجّل الله تعالی فرجه الشریف) ظهور کند و آن را اصلاح نماید. انتظار به این معنا، در حقیقت احتضار است، نه انتظار؛ وارفتگی است، نه وارستگی؛ بی‌خیالی است، نه غیرت و تن‌پروری است، نه همت. مثلاً کسی که در شب منتظر طلوع خورشید است، در تاریکی نمی‌نشیند؛ بلکه ضمن انتظار، برای روشن کردن چراغ هم فعالیت می‌کند.

کسی که در زمستان منتظر بهار است، بی‌حرکت در سرما نمی‌نشیند؛ بلکه برای گرمای اتاق تلاش می‌کند و در ضمن آن در انتظار بهار و تابستان است؛ بنابراین معنای انتظار دست روی دست گذاشتن، وارفتگی، سکوت و ظلم‌پذیری نیست.
 
پی نوشت:
1. بحارالانوار، ج 99، ص 101
 
منبع‌: جهت نما (چهل پرسش و پاسخ مهدوی)، محسن قرائتی، ناشر: انتشارات بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود (علیه‌ السلام)، چاپ دوم، تابستان 1393.